- Hellas19
- 2022.10.30
Όταν τον Νοέμβριο του 1967 σμήνος τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών παραβίασε τον εθνικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Καρπάθου, χωρίς καν να ενημερώσει τους προϊσταμένους του ο Αργηγός της Τακτικής Αεροπορίας (ΑΤΑ), Υποπτέραρχος Αναγνωστόπουλος Ιωάννης (9/5/67-15/12/67), εικ. 1&2, απέστειλε ένα ιστορικό τελεσίγραφο στις τουρκικές και νατοϊκές αρχές, στο οποίο έγραφε τα εξής: « Από της 6ης πρωινής ώρας της αύριον κάθε αεροσκάφος που θα παραβιάζει τον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδος θα καταρρίπτεται». Το αποτέλεσμα ήταν άμεσο. Πριν καν εκπνεύσει το τελεσίγραφο, ο Αμερικανός διοικητής του 6th Allied Tactical Air Force (ATAF) του NATO, πτέραρχος James P. Tripton, (εικ. 3) τον επεσκέφθη στη Λάρισα και τον διαβεβαίωσε ότι το φαινόμενο δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Πράγματι, μέχρι τον Αύγουστο του 1974 ουδεμία παραβίαση του εθνικού εναερίου χώρου υπό τουρκικού α/φ συνέβη.
Το παραπάνω κείμενο το βρήκαμε στα «Γράμματα Αναγνωστών» της Καθημερινής 06.08.2016 • 15:39 του Επισμηναγού (Ι) ε.α. Γεωρ. Κασσαβετη , μέλους Δ.Σ. ΕΑΑΑ.
Η επιστολή του προς τον Δντη της Καθημερινής :
κ. Διευθυντά
Την τελευταία του πτήση στην αιωνιότητα έκανε την 11η Ιουλίου ένας απ’ τους τελευταίους βετεράνους του Β΄ Π.Π., ο πτέραρχος Ιωάννης Αναγνωστόπουλος, σε ηλικία 100 ετών. Ο πτέραρχος Αναγνωστόπουλος εισήλθε στη Σχολή Ικάρων το 1937 και αποφοίτησε το 1940.
Η 28η Οκτωβρίου του 1940 βρίσκει τον νεαρό ανθυποσμηναγό Ι.Α. χειριστή της 31ης Μοίρας Ελαφρού Βομβαρδισμού στη Λάρισα, με αεροσκάφη (α/φ) Ποτέζ 63, οπότε αρχίζει να «οργώνει» τον ουρανό της πατρίδος μας για τον εντοπισμό και την κατάρριψη των ιταλικών α/φ.
Με την κατάρρευση της χώρας, ο Ι.Α. κατορθώνει, μέσω Κρήτης, να διαφύγει στην Αίγυπτο, να ενταχθεί στο δυναμικό της 335 Μοίρας Διώξεως, με α/φ Χαρικέιν και να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις της ερήμου υπό τη βρετανική διοίκηση της RAF. Η ευψυχία του και η αεροπορική του δεινότητα δεν άργησαν να γίνουν γνωστές σε όλες τις συμμαχικές δυνάμεις, όταν ήταν ο πρώτος που επέτυχε την κατάρριψη ενός υπέρτερου σε επιδόσεις γερμανικού Μέσερσμιθ 109.
Δυστυχώς, η πολεμική του δράση δεν θα διαρκέσει για πολύ, αφού λίγες ημέρες αργότερα σε μια αποστολή το αεροπλάνο του θα χτυπηθεί από εχθρικά πυρά και θα αναφλεγεί, οπότε ο Ι.Α. θα εκτελέσει αναγκαστική προσθαλάσσωση εντός της εχθρικής ζώνης και θα συλληφθεί στις 3 Νοεμβρίου του 1942. Στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως της ερήμου, όπου θα κρατηθεί αρχικά, θα βασανιστεί αγρίως, χωρίς όμως να καμφθεί ούτε στο ελάχιστο το ηθικό του.
Από το στρατόπεδο συγκεντρώσεως, πλησίον της Νάπολης της Ιταλίας, στο οποίο έχει μεταφερθεί αργότερα, κατορθώνει να αποδράσει στις 9 Σεπτεμβρίου του 1943 και μετά ατελείωτη ταλαιπωρία 50 ημερών. Λίγες ημέρες αργότερα επαναπροωθείται στην Αίγυπτο, εντάσσεται στο δυναμικό της 336 Μοίρας Διώξεως Βομβαρδισμού και αρχίζει να εκτελεί αεροπορικές προσβολές εναντίον στόχων στην κατεχόμενη Ελλάδα.
Μετά την απελευθέρωση της χώρας και την επιστροφή των τριών πολεμικών μοιρών, ο αγώνας συνεχίζεται, αφού σε λίγο θα ξεσπάσει ο Εμφύλιος, κατά τον οποίο η Πολεμική Αεροπορία θα κληθεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ο πτέραρχος Ιωάννης Αναγνωστόπουλος άφησε έντονο το αποτύπωμά του τόσο ως διοικητής της 111 Πτέρυγος Μάχης όσο και ως αρχηγός του 28ου Αρχηγείου Τακτικής Αεροπορίας. Ειδικότερα κατά τη θητεία του ως αρχηγού επέδειξε απαράμιλλο σθένος, γενναιότητα, πατριωτισμό και προσήλωση στο καθήκον, ώστε να γεμίσει υπερηφάνεια όλους τους υφισταμένους του.
Οταν τον Νοέμβριο του 1967 σμήνος τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών παραβίασε τον εθνικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Καρπάθου, χωρίς καν να ενημερώσει τους προϊσταμένους του, απέστειλε ένα ιστορικό τελεσίγραφο στις τουρκικές και νατοϊκές αρχές, στο οποίο έγραφε τα εξής: « Από της 6ης πρωινής ώρας της αύριον κάθε αεροσκάφος που θα παραβιάζει τον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδος θα καταρρίπτεται». Το αποτέλεσμα ήταν άμεσο. Πριν καν εκπνεύσει το τελεσίγραφο, ο Αμερικανός διοικητής του 6th ATAF του NATO, πτέραρχος Τίπτον, τον επεσκέφθη στη Λάρισα και τον διαβεβαίωσε ότι το φαινόμενο δεν πρόκειται να επαναληφθεί. Πράγματι, μέχρι τον Αύγουστο του 1974 ουδεμία παραβίαση του εθνικού εναερίου χώρου υπό τουρκικού α/φ συνέβη.
Δυστυχώς, τα δραματικά γεγονότα της 13ης Δεκεμβρίου 1967 (το κίνημα του βασιλέως Κωνσταντίνου για την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος ) και η πρόωρη αποστρατεία του χαρισματικού πτεράρχου στέρησαν την Πολεμική Αεροπορία από έναν εξαίρετο και σπάνιο στρατιωτικό ηγέτη.
Καλό ταξίδι, αλησμόνητε πτέραρχε – αρχηγέ.
Επισμηναγός (Ι) ε.α. Γεωρ. Κασσαβετης τ. δ/νων σύμβουλος, μέλος Δ.Σ. ΕΑΑΑ
Πηγή : Καθημερινή εδώ
Διήγηση του Ι. Αναγνωστόπουλου που δημοσιεύτηκε στο αφιέρωμα «Πολεμική Αεροπορία, 1941-1944», Επτά Ημέρες Καθημερινής (Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2004):
Το πρωί της 3 Νοεμβρίου 1942 απογειώθηκαν τα αεροσκάφη της 335 Μοίρας Διώξεως για να συνοδεύουν τα αεροσκάφη της νοτιοαφρικανικής 274 Μοίρας Διώξεως Βομβαρδισμού σε μια επιθετική της έξοδο για τον βομβαρδισμό ιταλικών και γερμανικών θέσεων. Μέχρι το απόγευμα θα ακολουθήσουν άλλες τρεις έξοδοι. Η τέταρτη που άρχισε στις 16.35΄ είχε άσχημη κατάληξη για τον τότε υποσμηναγό Ιωάννη Αναγνωστόπουλο.
«Όταν φτάσαμε στην περιοχή των στόχων, πρώτη επιτέθηκε η 274 και μετά ακολούθησε η δική μας επίθεση. Βρισκόμουν στο 11o και τελευταίο αεροσκάφος της Μοίρας. Οι στόχοι, οχήματα επί της παραλιακής οδού, ήταν ακινητοποιημένοι. Κατά τη βύθιση του αεροσκάφους και ενώ προσέγγιζα τον στόχο, πυκνά ελαφρά πυρά αντιαεροπορικών όπλων έβαλαν εναντίον μου. Εγώ συνέχισα τη βύθιση και όταν έφτασα σε απόσταση βολής, περίπου στα 250 μέτρα από τον στόχο, άνοιξα πυρ με τα πολυβόλα μου εναντίον ενός βυτιοφόρου, το οποίο αμέσως αναφλέγει. Τη στιγμή της εξόδου από τη βύθιση και σε ύψος 20 μέτρων χτυπήθηκε ο κινητήρας μου από φορητά Α/Α. Λευκοί και μαύροι καπνοί άρχισαν να βγαίνουν από τον κινητήρα, ενώ συνεχώς μειωνόταν η ισχύς του. Αμέσως κατευθύνθηκα προς τη θάλασσα, πρώτα για να αποφύγω τα εχθρικά πυρά αλλά και για να προετοιμαστώ για την αναγκαία προσθαλάσσωση. Πετούσα παράλληλα με την ακτογραμμή σε απόσταση 100-150 μέτρων, όταν μετά από αρκετά μίλια ο κινητήρας νεκρώθηκε. Αμέσως κατέβασα το Hurricane στην επιφάνεια του νερού, προσθαλασσώθηκα σχεδόν ομαλά 100 μέτρα από την ακτή. Το αεροσκάφος σε λίγα δευτερόλεπτα έγειρε προς τα εμπρός και βυθίστηκε αλλά αμέσως, λόγω του μικρού βάθους του νερού, κάθισε στον αμμώδη βυθό με την ουρά του να εξέχει από το νερό. Με δυσκολία βγήκα από το πιλοτήριο, ευτυχώς είχα ανοίξει την καλύπτρα πριν προσθαλασσωθώ και άρχισα να απομακρύνομαι από την ακτή ώστε να μπορέσω να κάνω με την ησυχία μου κατόπτευση του χώρου. Τότε όμως ακούστηκαν ριπές πολυβόλου και τριγύρω μου άρχισαν να πέφτουν, αραιά μεν, απειλητικά δε, βολίδες. Οι βολές συνοδεύονταν από φωνές που με καλούσαν στα ιταλικά και αγγλικά να βγω έξω. Είδα τις ριπές να σκάνε είκοσι περίπου μέτρα μπροστά από μένα, θα με σκότωναν αν δεν υπάκουα. Από τη στιγμή εκείνη ήμουν αιχμάλωτος πολέμου».
Ο Ι. Αναγνωστόπουλος μεταφέρθηκε στην Ιταλία και κλείστηκε στο 78ο Στρατόπεδο Αιχμαλώτων Πολέμου της Κεντρικής Ιταλίας. Τελικά, λίγο μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας, τον Οκτώβριο 1943, ο υποσμηναγός απέδρασε και κατόρθωσε να επιστρέψει στη Μέση Ανατολή και εντάχθηκε στο δυναμικό της νέας πολεμικής μοίρας της ΕΒΑ της 336 ΜΔ, με την οποία συνέχισε τις πολεμικές αποστολές, προς μεγάλη του ικανοποίηση.
[…..]
«Η θέση μου στον σχηματισμό ήταν Blue 3, δηλαδή αρχηγός ζεύγους στην τρίτη τετράδα, αριστερά. Σε μια στιγμή βλέπω μπροστά τέσσερα Messerschmitt Bf-109F trop σε πολύ ανοιχτό σχηματισμό, ψηλότερα κατά 1.000 πόδια, σε απόσταση 1.000 γυαρδών περίπου και με κατεύθυνση επιθέσεως εναντίον μας. Αναφέρω αμέσως στον αρχηγό της Μοίρας, ενώ συγχρόνως κάνω ελιγμό αντεπιθέσεως. Ο αρχηγός της Μοίρας, ίσως λόγω κακής επικοινωνίας, πραγματοποίησε αριστερή στροφή 180ο, ενώ το Blue 4 άγνωστο για ποιο λόγο δεν με ακολούθησε. Ενεπλάκην τότε σε κλειστή και σκληρή αερομαχία με το τέταρτο και τελευταίο εχθρικό αεροσκάφος, πάνω από διακοπτόμενα νέφη. Έβλεπα τις βολίδες του αλλά δεν άκουγα παρά μόνο τον κινητήρα μου που μούγκριζε από τις εναλλαγές των G. Προσπάθησε να με βάλλει μπροστά του, αλλά μπόρεσα να αποφύγω την παγίδα και με κλειστό ελιγμό να βρεθώ στην ουρά του. Εκεί παίζεται όλο το δράμα της αερομαχίας. Ποιος θα βρεθεί στην ουρά του άλλου. Είχαμε πέσει με τους ελιγμούς κάτω από τα 3.000 πόδια, αρκετά κάτω από τα νέφη. Πλησίασα σε απόσταση λίγο μεγαλύτερη από 50 γυάρδες και μια ριπή των Browning 0.303 του Hurricane μου έβαλε τέλος στην αερομαχία. Ίσα που πρόλαβα να τραβήξω το χειριστήριο και να περάσω ξυστά από πάνω από Messerschmitt. Ούτε καν γύρισα να δω τι απέγινε και ο λόγος ήταν τα καύσιμά μου τα οποία τελείωναν επικίνδυνα. Ήξερα όμως ότι ήμασταν πολύ χαμηλά, όποιος χτυπιόταν σίγουρα θα σκοτωνόταν, δεν είχε χρόνο να πηδήξεις με το αλεξίπτωτο. Πράγματι, αργότερα στη βάση πληροφορήθηκα πως ο Γερμανός πιλότος σκοτώθηκε. Ένιωσα μια έντονη ικανοποίηση γιατί είχα παίξει κορώνα γράμματα τη ζωή μου και είχα κερδίσει.
Βαγγέλης Δρακόπουλος
Πηγή : http://www.warplanes.gr/Reports/Report%2005.htm
Ο Πτέραρχος, Ιωάννης Αναγνωστόπουλος, εξιστορεί ο ίδιος στην εκπομπή της ΕΡΤ «Αρετή και Τόλμη» την ιστορική αερομαχία του και άλλα γεγονότα της ζωής του. Η μαγνητοσκοπιμένη συνεντευξή του είναι εδώ
Βαγγέλης Δρακόπουλος
- ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ
- ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
